LatinLover   拉丁情人
  • Home
    • Calendar 日历 >
      • December 十二月
      • November 十一月
      • October 十月
      • September 九月
      • August 八月
      • July 七月
      • June 六月
      • May 五月
      • April 四月
      • March 三月
      • February 二月
      • January 一月
    • Opinions et Discussions
    • Facebook Diary >
      • 2015
      • 2014
    • A Photo For You
  • About me
    • CV (italiano)
    • CV (français)
    • CV (English)
    • Education 学历
    • Teaching 教学履历
  • UNINT
    • Secondo Anno (2016-2017)
    • Magistrale II 研究生二年级
    • Il Giardino Cinese 中文花园
    • Fuori la Classe 课堂之外
    • I Nostri Nomi Cinesi
    • Avvisi 通知
  • Philologia
    • Catullus 卡图卢斯 >
      • Catulli Carmina 卡图卢斯诗集 >
        • Carmina 1-60
        • Carmina 61-68
        • Carmina 69-116
      • Studia 卡图卢斯研究 >
        • Catullo 25, 5
        • Catullo 29, 23
        • Catullo 55, 9 (GIF)
        • Catullo 55, 9 (Latomus)
        • Catullo 61, 189-198
        • Catullo 61, 189-198 (Cinese)
        • Catullo 61, 189
        • Catullo 61, 202
        • Catullo 68, 157
        • Catullo 71, 4
        • Catullo 80, 7
    • Plautus 普劳图斯 >
      • Captivi 囚徒 >
        • Prologus 序幕
        • Actus I 第一幕
        • Actus II 第二幕
        • Actus III 第三幕
        • Actus IV 第四幕
        • Actus V 第五幕
      • Studia 普劳图斯研究 >
        • Capt. 201
        • Capt. 463 (English)
        • Capt. 463 (italiano)
        • Capt. 699
        • Capt. 850
  • Vox Populi
  • Skipper
    • Che carino! 你真帅! >
      • New Album 新相册
      • Old Album 老相册 (II)
      • Old Album 老相册 (I)
    • Skipper & Me 父子情深
    • Skipper & Mina 尻尻和蜜蜜
    • Zoo Nostro
  • Gallery
    • Chinese Painting 中国绘画 >
      • Oil Painting 油画 >
        • 李铁夫 Li Tiefu
        • 徐悲鸿 Xue Beihong
        • 潘玉良 Pan Yuliang
        • 关紫兰 Guan Zilan
        • 常书鸿 Chang Shuhong
        • 张充仁 Zhang Chongren
        • 吴作人 Wu Zuoren
        • 沙耆 Sha Qi
      • Drawing 素描 >
        • 徐悲鸿 Xu Beihong
        • 其他艺术家 Other Artists
      • France in Chinese Art
      • Italy in Chinese Art
      • Venice in Chinese Art
      • The Occident in Chinese Art
    • Chinese Calligraphy 中国书法
    • The Art of Beibei 北北的画
    • My Drawings 素描习作 >
      • Période d'autodidaxie
      • A l'école des Beaux-Arts
    • My Paintings 我的绘画
    • My Handwork 我的手工 >
      • My Handwork (XI)
      • My Handwork (X)
      • My Handwork (IX)
      • My Handwork (VIII)
      • My Handwork (VII)
      • My Handwork (VI)
      • My Handwork (V)
      • My Handwork (IV)
      • My Handwork (III)
      • My Handwork (II)
      • My Handwork (I)
    • Museum Ambulans 流动画廊
    • Graffiti di Roma >
      • Graffiti di Roma (X)
      • Graffiti di Roma (IX)
      • Graffiti di Roma (VIII)
      • Graffiti di Roma (VII)
      • Graffiti di Roma (VI)
      • Graffiti di Roma (V)
      • Graffiti di Roma (IV)
      • Graffiti di Roma (III): il Pigneto
      • Graffiti di Roma (II)
      • Graffiti di Roma (I)
    • My Photos 快门一按 >
      • Italy! O sole mio! 意大利 >
        • Italy Today 今天的意大利 >
          • I. Veneto, Firenze, Campania
          • II. Bologna, Ravenna, Modena
          • III. Scanno, Cocullo
          • IV. Sulmona
          • V. Palestrina, Subiaco, Anagni
          • VI. Genzano,Infiorata 2013
          • VII. 2014 Tour
          • VIII. Tuscany Wine Tour 2015 >
            • Part I: 21-24 July
            • Part II: 25-26 July
            • Part III: 27 July
            • Part IV: 28-29 July
        • Italy The Past 昨天的意大利 >
          • Yesterday 昨天
          • The Day before Yesterday
        • My Rome 我的罗马 >
          • My Rome 我的罗马 (I)
          • My Rome 我的罗马 (II)
          • My Rome (III): Il Pigneto (1)
          • My Rome (IV): Il Pigneto (2)
          • My Rome 我的罗马 (V)
          • My Rome 我的罗马 (VI)
          • My Rome 我的罗马 (VII)
          • My Rome 我的罗马 (VIII)
          • My Rome 我的罗马 (IX)
          • Roma Moderna 现代罗马 >
            • Roma Moderna 现代罗马 (I)
            • Roma Moderna 现代罗马 (II)
            • Roma Moderna 现代罗马 (III)
            • Roma Moderna 现代罗马 (IV)
            • Roma Moderna 现代罗马 (V)
      • On the Road 在路上 >
        • Catalunya, 02. 2015 >
          • 1. Barcelona (I)
          • 2. Barcelona (II)
          • 3. Figueres, 18-20.02
          • 4. Teatre Museu Dalí
          • 5. Monestir de Sant Pere de Rodes i Cadaqués, 19.02
          • 6. Poblet i Santes Creus, 21.02
          • 7. Montserrat, 22.02
          • 8. Besalú, L'Espluga de Francoli i Valls, 20-21.02
        • Belgique, 01. 2015 >
          • Belgique, 01.2015 (I)
          • Belgique, 01.2015 (II)
        • Vacanze Iberiche, 2014 >
          • Vacanze Iberiche 2014 (I)
          • Vacanze Iberiche 2014 (II)
          • Vacanze Iberiche 2014 (III)
          • Vacanze Iberiche 2014 (IV)
        • Sweden & Denmark, 06.2012
        • Canada, 04.2010
        • Israel & Palestine, 12.2005
        • Easter Island, 08-09.2001
        • Fr. Polynesia, 07-09.2001
        • Greece, 04.2001
        • Czech R., 12.2000-01.2001
        • Germany, 09.2000
        • Switzerland & Austria, 08-09.2000
        • Marocco & Portugal, 07-08.2000
        • Spain, 07-08.2000
        • Benelux, 08.1998
        • Spain, 04.1998
        • Fr. Polynesia, 12.1997-01.1998
      • France 法兰西 >
        • Lyon, j'aime ton nom 里昂
        • La vie est ailleurs 生活在别处
      • Walking And Leicaing
      • Variety 五花八门 (IV)
      • Variety 五花八门 (III)
      • Variety 五花八门 (II)
      • Variety 五花八门 (I)
  • Collections
    • Museum Ticket Collection >
      • The Last Tickets
      • History of Architecture
      • History of Painting (I)
      • History of Painting (II)
      • Masterpieces of Sculpture
      • Applied Arts 工艺美术
      • Homage to the Greats
      • China 门票上的中国
      • Prestigious Museums
      • Curiosities 千奇百怪
      • Guinness 门票之最
    • Marché aux Puces 跳蚤市场 >
      • Mercatini di Roma
      • Part I 如数家珍 (一)
      • Part II 如数家珍 (二)
      • Part III 如数家珍 (三)
      • Part IV 如数家珍 (四)
      • Part V 如数家珍 (五)
      • Part VI 如数家珍 (六)
      • Part VII 如数家珍(七)
      • Part VIII 如数家珍(八)
      • Part IX 如数家珍(九)
      • Pinacoteca nei mercatini
    • Post Card 明信片 >
      • France 法国
      • Greece 希腊
      • Italy 意大利 >
        • Roma 罗马
        • A - E
        • F - M
        • N - P
        • Q - T
        • U - Z
      • Other Countries 其他国家
      • Sculpture 雕塑
    • Discothèque 唱片库 >
      • Hall of Fame 我的名人堂
      • Nuovi Acquisti (6)
      • Nuovi Acquisti (5)
      • Nuovi Acquisti (4)
      • Nuovi Acquisti (3)
      • Nuovi Acquisti (2)
      • Nuovi Acquisti 最新收藏
      • Classical Music 古典音乐 >
        • Albinoni 阿尔比诺尼
        • J. S. Bach 巴赫
        • Beethoven 贝多芬
        • Bellini 贝里尼
        • Bizet 比才
        • Brahms 勃拉姆斯
        • Chopin 肖邦
        • Debussy 德彪西
        • Dvořák 德沃夏克
        • Gershwin 格什温
        • Grieg 格里格
        • Handel 韩德尔
        • J. Haydn 海顿
        • Liszt 李斯特
        • Mahler 马勒
        • Mendelssohn 门德尔松
        • Monteverdi 蒙泰威尔第
        • Moussorgsky 穆索尔斯基
        • Mozart 莫扎特
        • Prokofiev 普罗科菲耶夫
        • Puccini 普契尼
        • Rachmaninov 拉赫玛尼诺夫
        • Ravel 拉威尔
        • Rossini 罗西尼
        • D. Scarlatti 斯卡拉蒂
        • Schubert 舒伯特
        • Schumann 舒曼
        • Sibelius 西贝柳斯
        • Smetana 斯美塔那
        • J. Strauss 约翰 ∙ 施特劳斯
        • R. Strauss 理查德 ∙ 施特劳斯
        • Stravinsky 斯特拉文斯基
        • Tchaikovsky 柴可夫斯基
        • Telemann 泰勒曼
        • Verdi 威尔第
        • Vivaldi 维瓦尔第
        • Wagner 瓦格纳
        • Composers 其他作曲家 (A-M)
        • Composers 其他作曲家 (N-Z)
        • Interpreters 音乐家 >
          • Conductors 指挥家
          • Instrumentalists 演奏家
          • Singers 歌唱家
        • Genres 南腔北调
      • Jazz 爵士乐
      • Light Music 轻音乐
      • Others 其他音乐 >
        • Chansons Françaises
        • Chinese Music 中国音乐
        • Folkloric Music 民间音乐
        • Pop Music 流行音乐
    • Bibliophilia 读万卷破书 >
      • Nuovi Acquisti 2016 (II)
      • Nuovi Acquisti 2016 (I)
      • Nuovi Acquisti 2015 (III)
      • Nuovi Acquisti 2015 (II)
      • Nuovi Acquisti 2015 (I)
      • Nuovi Acquisti 2014
      • Nuovi Acquisti 2013
      • My Most Beautiful Books >
        • Birds of the World
        • Flowers of the World
        • Merveilles des châteaux français
        • Le Visage de l'Italie
        • Dom Robert: Tapisseries
        • K. Plicka: Praha 布拉格影像
        • Africa: The Art of a Continent
        • Ungarische Rhapsodie
        • Cani 你这个狗东西!
        • España 西班牙
        • Le Vetrata 彩绘玻璃窗
        • The World in Vogue
        • Musica del 900
        • Grandes Dames du Cinéma
        • La Fosse aux filles
      • Books In Search Of Their Readers 图书赠送
      • About China 话说中国 >
        • About China 话说中国 (II)
        • About China 话说中国 (I)
      • Greece & Rome 希腊和罗马 >
        • Texts 古代典籍
        • Classical Studies 古典研究
      • Littérature Française >
        • Partie I (Origine - Van Gogh)
        • Partie II (Rimbaud - Présent)
      • English Literature 英语文学
      • Letteratura Italiana
      • Vive la Traduction 翻译万岁
      • Salon Littéraire 文学沙龙
      • Langues 语言
      • Sciences Humaines / Essais
      • Biography 传记
      • Salon Artistique 艺术沙龙
      • Aimez-Vous le Dessin? 素描 >
        • Manuels 素描教材
        • Miscellanées 艺术家合集 (I)
        • Miscellanées 艺术家合集 (II)
        • Miscellanées 艺术家合集 (III)
        • Artistes 艺术家专集 (A-F)
        • Artistes 艺术家专集 (G-Q)
        • Artistes 艺术家专集 (R-Z)
      • Architecture 建筑
      • Peinture 绘画
      • Sculpture 雕塑
      • Music 音乐
      • Personal Geographic >
        • Czech Republic 捷克
        • France 法兰西
        • Italia 意大利
        • Spain 西班牙
        • Other Countries 其他国家
      • Biblioteca a Quattro Zampe
      • Lire Pour Rire 笑一笑
      • Wunderkammer 怪本书屋
    • Filatelia Tematica 专题集邮 >
      • Painting 绘画 >
        • Italian Painting 意大利绘画
        • French Pating 法国绘画
        • Spanish Painting 西班牙绘画
        • German and Central Europe
        • Flemish and Belgian
        • Dutch Painting 荷兰绘画
        • British Painting 英国绘画
        • Russia and East Europe
        • Other Countries 其他国家
      • applied arts 工艺美术 >
        • Classical Antiquity 古代艺术 >
          • Greece 古希腊
          • Etruria 伊特鲁利亚
        • Ancient Latin America
        • Furniture 家具
        • ceramic and porcelain 陶瓷
        • Goldsmith and Silverware 金银器
        • Jewelry 珠宝首饰
        • Other Metal Work 其他金属
        • Numismatica 钱币
        • Glass 玻璃工艺
        • Carpet and Tapestry 地毯与挂毯
        • Decorative Design 装饰图案
  • Blog
  • Contact

Nota a Catullo 68, 157

(Maia, 62 (2010): pp. 53-56)
 
 
           
155    sitis felices et tu simul et tua uita,
                          et domus <ipsa> in qua lusimus et domina,
            157    et qui principio nobis †
 terram dedit aufert †,
                          a quo sunt primo omnia nata bona,
                     et longe ante omnes mihi quae me carior ipso est,
            160         
lux mea, qua uiua uiuere dulce mihi est. [1]

      Il verso 
desperatissimus non è ancora sanato [2]; considerando solo aufert corrotto [3], proponiamo una nuova congettura:

            et qui principio nobis terram dedit
auctam
 
       L’uso di augeo in Catullo è attestato dai vv. 64, 25:
teque adeo eximie taedis felicibus aucte; 64, 165: externata malo, quae nullis sensibus auctae; 64, 323: o decus eximium magnis uirtutibus augens; 66, 11: qua rex tempestate nouo auctus hymenaeo. Sono notevoli sia la posizione di augeo nei primi tre versi, sia l’uso frequente dei participi, che hanno tutti il valore congiunto, proprio come auctam nel v. 157 da noi emendato (un esempio tipico: hostes urbem captam incenderunt) [4]. Un passo paragonabile nel Liber lo possiamo trovare nei vv. 1, 1-2: cui dono lepidum nouum libellum / arida modo pumice expolitum? In questa frase expolitum si usa come aggettivo; però, compiuta l’azione donare, si potrà dire tran-quillamente: Catullus Cornelio libellum expolitum donauit [5].
      La congettura auctam è metricamente ineccepibile, sintatticamente perfetta. Adesso ci impegniamo a dimostrare la sua probabilità sul piano di semantica. 
       Il v. 157 da noi emendato si traduce letteralmente come segue: “e colui che all’inizio ci accrebbe la terra e ce la diede”. In questo verso vediamo anche noi un ritorno alle immagini del naufragio
[6]. Innanzitutto citiamo due traduzioni moderne: “qui […] m’a permis d’aborder au rivage” [7]; “e colui che […] mi fece approdare a riva”  [8]. I due traduttori hanno interpretato genialmente il senso di nobis terram dedit: (colui che) ci diede la terra di salvezza. La parola auctam può rendere ancora più percepibile l’immagine di fare approdare a riva”. Adesso diamo una esegesi letteraria più in dettaglio : 1) auctam potrebbe farci capire meglio la situazione disperata in cui si trovava Catullo, poiché soltanto quan-do uno è molto lontano dalla riva può, avvicinandosi, vedere “crescere” la terra sensibil-mente; 2) con auctam Catullo avrebbe voluto descrivere, in un linguaggio poetico, le sue azioni psicologiche del momento: il Poeta naufrago si sente realmente di più ed in più sicuro della sua salvezza, vedendo “crescere” la terra davanti ai suoi occhi; 3) auctam potrebbe mettere in rilievo la sincerità dell’amico di Catullo: un naufrago non sarà vera-mente salvato soltanto quando raggiungerà la terra (il vederla da lontano non conta nulla); il protettore misterioso del Poeta non gli ha dato una promessa falsa, un miraggio illusorio ed irraggiungibile, ma un aiuto concreto, una terra vera — gliela diede dopo averla “accresciuta”, cioè dopo aver fatto veramente approdare a riva e salire sulla terra il Poeta. Il concetto astratto di “salvare” si è trasformato in una vivacissima immagine poetica con nobis terram dedit auctam.
      Riportiamo due testi antichi a sostegno della nostra congettura:
 
             Cic. nat. d. II 39, 101:
aer […] tum autem concretus in nubes cogitur umoremque
            colligens terram augetimbribus […].


            Procul. dig. XLI 1, 56:
Insulaest enata in flumine contra frontem agri mei, ita ut
            nihil excederet longitudo regionem praedii mei: postea aucta est paulatim et processit
            contra frontes et superioris uicini et inferioris.
[9]

      Il testo filosofico di Cicerone e l’epistula di Proculus Licinius non hanno niente di paragonabile con la poesia catulliana, tuttavia, è molto interessante per la nostra discus-sione la testimonianza dei due nessi terram auget e
insula aucta est. Il famoso giurista Proculus visse nella prima metà del I secolo d. C., cioè, rispetto a Marziale, fu più vicino all’epoca di Catullo. 
       La corruzione da auctamad aufert è più che possibile: nei codici catulliani non manca-no altri esempi della caduta della c davanti alla
t [10]; la t si sarebbe corrotta prima in s, e poi in f [11]; l’alternanza a / e è fra gli errori più banali; facile anche la mutazione dalla m a -rt [12].
      La congettura di G. Friedrich (audens) ci ha fatto riflettere anche sulla probabilità di augens: 
 
             et qui principio nobis terram dedit augens

      Cioè, “e colui che all’inizio, accrescendo la terra di salvezza, ce la diede”. Sul piano paleografico augens sarebbe spiegabile. Però, le due azioniaugere e dare — sempre nella parabola del naufragio, ovviamente — dovrebbero essere non contemporanee, ma successive, perciò augens ci sembra difficile da difendere. Meno improbabile sarebbe auctis:

            et qui principio nobis terram dedit auctis

      Il significato di auctis, a nostro giudizio, non sarebbe tanto forzato: “e colui che all’inizio ci ha innalzato — ci ha tirato su dall’acqua del mare in tempesta — e ci ha dato in
seguito la terra di salvezza”.   
       Auctam, la prima congettura che abbiamo fatto per sanare il v. 157, è la nostra prefe-rita, non solo per i motivi puramente filologici, ma anche e soprattutto per il suo valore poetico. Tuttavia, abbiamo deciso di presentare alla critica anche auctis e
 augens, con l’intenzione di stimolare il dibattito su un verso così problematico e già tanto discusso.


    
Appendice
 
Bibliografia sull'argomento


Agar, T. L., Emendationes Catulli, «Mnemosyne» 53 (1925), pp. 273-282. 
Allen, A.,
Catullus 68. 157, «Maia» 43 (1991), pp. 193-194.
Allen, A.,
Domus data ablataque: Catullus 68, 157,«Quaderni Urbinati di cultura classica» 37 (1991), pp. 101-106.
Bardon, H., Propositions sur Catulle, Bruxelles 1970.
Bright, D. F.,
Confectum carmine munus: Catullus 68, «Illinois classical studies» 1 (1976), pp. 86-112.
Cancik, H., - Schneider, H. (edd.), Der
neue Pauly: Enzyklopädie der Antike, vol. X, Stuttgart, Weimar 2001. 
Capponi, F.,
Note filologiche, «Quaderni di cultura e di tradizione classica» 2-3 (1984-1985), pp. 17-34.
Cremona, V.,
Il carme 68 di Catullo «carmen dupliciter duplex», «Aevum» 41 (1967), pp. 246-279.
Dee, J. H.,
Catullus 68. 155-160: an observation, «Classical world» 73 (1979-1980), p. 420.
Della Corte, F., Due studi catulliani, Genova 1951.
Della Corte, F. (ed.),
Catullo. Le poesie, [Milano] 2003 [1977].
Ellis, R., A commentary on Catullus, Oxford 1876.
Ferrero, L.,
Interpretazione di Catullo, Torino 1955.
Fordyce, C. J.,
Catullus: a commentary, Oxford 1961.
Frank, T.,
Notes on Catullus, «Classical quarterly» 20 (1926), pp. 201-203.
Herrmann, L.,
Observations sur le texte de Catulle, «Latomus» 16 (1957), pp. 672-683.
Herzog, R., Catulliana, «Hermes» 71 (1936), pp. 338-350.
Janzon, E.,
Ad Catullum, «Hermes» 27 (1892), pp. 315-317.
Kinsey, T. E.,
Some problems in Catullus 68, «Latomus» 26 (1967), pp. 35-53.
Lafaye, G. (ed.), Catulle. Poésies, édition revue par M. Duchemin, Paris 1949 [1922].
Lenel, O. (ed.),
Palingenesia iuris ciuilis, Lipsiae 1889 [rist. Roma 2000]. 
Macleod, C. W.,
A use of myth in ancient poetry, «Classical quarterly» 24 (1974), pp. 82-93.
Merrill, E. T.,
Notes on Catullus, «Classical quarterly» 10 (1916), pp. 125-129.
Munro, H. A. J., 
Criticisms and elucidations of Catullus, Cambridge 1878. 
Mynors, R. A. B. (ed.),
C. Valerii Catulli carmina, Oxonii 1958. 
Natoli, G.,
La chiave del carme LXVIII di Catullo?,«Il mondo classico» suppl. 8 (1938), pp. 21-26. 
Papanghelis, T. D.,
A note on Catullus 68, 156-157,«Quaderni Urbinati di cultura classica» 11 (1982), pp. 139-149.
Pennisi, G.,
Il carme 68 di Catullo, «Emerita»27 (1959), pp. 89-109, 213-238. 
Perrotta, G., L’elegia di Catullo ad Allio, «Atene e Roma» 8 (1927), pp. 134-151. 
Pighi, G. B.,
Emendationes Catullianae, «Rheinisches Museum für Philologie» 94 (1951), pp. 42-45.
Ramírez de Verger, A.,
Five critical notes on Catullus, «Exemplaria classica» 8 (2004), pp. 39-48.
Richmond, O. L., Mulier aries, and other cruces in Catullus, «Classical quarterly» 13 (1919), pp. 134-140. 
Sarkissian, J., Catullus 68: an interpretation, Leiden 1983.
Silva, A. da,
Sur Catulle, LXVIIIb, 117 (157), «Revue de Philologie» 4 (1930), pp. 266-267.
Thomson, D. F. S.,
Interpretation of Catullus, I., «Phoenix»11 (1957), pp. 121-124.
Trappes-Lomax, J. M.,
Catullus: a textual reappraisal, Swansea 2007.
Viejo Otero, E. B.,
Sobre la unidad del c. LXVIII de Catulo, «Emerita» 11 (1943), pp. 123-133.
Walter,F.,
Zu einigen Dichterstellen, «Philologische Wochenschrift» 60 (1940), col. 476.
Westphal, R., Catull’s Gedichte, Breslau 1870[2]. 
Wetmore, M. N., Index uerborum Catullianus, New Haven 1912. 
Wiseman, T. P., Catullus 68.157, «Classical review» 24 (1974), pp. 6-7. 


  
Note:
 
[1] Il testo catulliano segue sempre R. A. B. Mynors (ed.),
C. Valerii Catulli carmina, Oxonii 1958. Per la verifica della tradizione manoscritta abbiamo consultato anche F. Della Corte (ed.), Catullo. Le poesie, [Milano] 2003 [1977].     
[2] Dopo una minuziosa indagine sullo status quaestionis, riportiamo qui le correzioni precedenti (lista non esauriente), in un ordine cronologico più esatto possibile:
terram dedit atque βParthenius t. d. a quo / sunt primo <nobis> omniaPalladius dominam dedit, a quo / sunt primo <nobis> omnia Auantius (Muretus) teneram dedit ac fert (uel Afer) Statius te trandedit Ufens (uel oufens) Scaliger te transdedit auspex Lipsius (et quae [sc. domus] principio nobis t. d. auspex Paliotti, Cantarella; t. d. auspex Thomson [olim], Oksala, Della Corte) t. d., auctore β Vossius (Vulpius) te tradidit, a quo / sunt primo <nobis> omnia Passeratius (Vulpius, Doering, Mitscherlichius) t. d., ubertim Wetsteniust. d., offert Corradini de Allio te transdedit, Anser Heinsius (Heyse; t. d. Anser Lafaye) uobis me tradidit, auctore Fröhlich t. d. auctor Rossbach [157-158 post 154 transposuit] (Westphal) nobismet eram dedit aufert Schwabius rem condidit Anser Ellis te tradidit Anser Mueller (Benoist - Thomas - Rostand, Pascal) curam dedit AnserBaehrens taedam dedit Anser Baehrens dextram dedit hospes Ellis (t. d., <hospes> Bardon) te et eram dedit Afer Munro (t. d. Afer [sc. Caelius Rufus] Frank) taedam dedit haustis Baehrens (t. d. haustis Weinreich, Herzog, Schuster-Eisenhut) t. d., Aafer Schmidtet qui quam primo nobis t. d. aufert Schmidtquae tradidit aufert Owen dum qui [sc. Iuppiter] principio nobis t. d. aufert Vahlen (Janzon [157-158 post 152 transposuit; Iouem autem ita designari suspicatur]) t. d. audens Friedrich t. d. Auster Richmond t. d. Ufen Cornish t. d. absens Merrill ter eram dat et aufert Agar et qui [sc. Iuppiter] principio nobis se et eram dedit, a quo / sunt primo <nobis> omnia Perrotta terram dat et aufert Lenchantin (Pennisi [qui = Iuppiter; 157-158 post 154 transposuit], Dolç, Gamo, Ramírez de Verger) t. d. antest [sc. ante est] Silva t. d. alter [sc. Manlius] Natoli t. d. ac uer Walter terram dedis Allius Viejo Otero te, era, dedit et aufert Johnson t. d. (aufert / nunc), a quo Pighi se era dedit et infert / a qua Ferrero t. d. auger [sc. augur] Herrmann en qui principio nobis t. d. aufert Vretska [157-158 post 140 transposuit] te tradidit auspex Cremona (Goold) erat omnia frater / a quo sunt primo dulcia Kinsey uobis me tradidit † aufert † Wiseman terram edere fertur Macleod uobis et eram dat et aufert, / a quo sunt nobis omnia [fort.] Bright errorem etiam aufert Papanghelis <u>t eram dedit aufert Capponi operam dedit, auctor Allen et domus ista in qua lusimus et domina, / et qui principio nobis nostram dedit, aufert Allennobis et eram dat et aufert Seva † aufert terram dedit  Viarre uobis me tradidit Alli Green, te tradidit, Alli Trappes-Lomax.  
[3] Seguiamo in effetti Parthenius, Palladius, Vossius, Wetstenius, Corradini de Allio, Rossbach, Schmidt, Paliotti, Cantarella, Friedrich, Richmond, Cornish, Merrill, Lafaye, Frank, Weinreich, Silva, Herzog, Natoli, Walter, Herrmann, Schuster-Eisenhut, Oksala, Bardon e Della Corte.
[4] Cfr. Liu. XXII 20, 4; Tac. ann. XV 41, 2.
[5] Vedi anche i vv. 145-146 dello stesso carme 68:
sed furtiua dedit mira munuscula nocte, / ipsius ex ipso demptauiri gremio. 
[6] Cfr. V. Cremona,
Il carme 68 di Catullo «carmen dupliciter duplex», «Aevum» 41 (1967), pp. 259-260; H. Bardon, Propositions sur Catulle, Bruxelles 1970, pp. 59-60; F. Della Corte, ed. cit., p. 335. 
[7] G. Lafaye (ed.),
Catulle. Poésies, édition revue par M. Duchemin, Paris 1949 [1922], p. 81.  
[8] F. Della Corte,
ed. cit.,p. 185. 
[9] Il testo segue O. Lenel (ed.), Palingenesia iuris ciuilis, Lipsiae 1889 [rist. Roma 2000], vol. II, col. 165. 
[10] Cfr. 10, 16: lecticam : leticam (O R) leticiam (G); 23, 10: facta : fata (G2); 30, 4: facta : fata (R); 64, 204: inuicto : inuito
(V). 
[11] Per la confusione fra t e s cfr. 7, 4: iacet : iaces (O); 68, 2: mittis : mittit (
G R); 68, 10: petis : petit (G); 88, 1: facit : facis (R); 114, 1: mentula : mensula (V), ecc. Per l’alternanza s / f vedi 10, 27: deferri  : deserti (V); 14, 16: false : salse (G); 30, 10 : sinis : finis (O); 44, 10: sestianus :festianus (O); 68, 79: desideret : deficeret (V); 74, 1: solere : flere (V); 88, 1: sorore : furore (R), ecc. Cfr. anche le congetture Anser di N. Heinsius, auctore di J. G. Fröhlich, auctor di A. Rossbach e di A. Allen.
[12] Per gli errori simili cfr. 23, 9: ruinas: minas (O R); 29, 4: uncti : cum te (V); 61, 189 iuuent : iuuenem (V); 99, 1: surripui : surmpuit (O); 102, 1: amico : antiquo (V); 116, 3: lenirem : leniret (O R); 64, 56:
tum : tunc (O); 64, 143: nunc : tum (V), ecc. La confusione fra t e c è facile; cfr. 33, 8: uenditare : uendicare (V); 52, 3: uatinius : uacinius (G R); 61, 12: concinens : continens (V); 61, 68: nitier : uicier (G R); 66, 45: cum : tum (V); 68, 114: perculit : pertulit (V),  ecc.


                                                                                                                 Li Song-Yang
 
Powered by Create your own unique website with customizable templates.