ARGUMENTUM
Captust in pugna Hegionis filius ;
Alium quadrimum fugiens servus vendidit.
Pater captivos commercatur Aleos,
Tantum studens, ut natum <captum> recuperet;
Et inibi emit olim amissum filium. 5
Is suo cum domino veste vorsa ac nomine,
Ut amittatur fecit : ipsus plectitur.
Et is reduxit captum, et fugitivum simul,
Indicio cuius alium agnoscit filium.
PERSONAE
ERGASILUS PARASITUS
HEGIO SENEX
LORARIUS
PHILOCRATES ADULESCENS CAPTIVUS
TYNDARUS SERVUS CAPTIVUS
ARISTOPHONTES ADULESCENS
PUER
PHILOPOLEMUS ADULESCENS
STALAGMUS SERVUS
Scaena in Aetolia
PROLOGUS
Hos quos videtis stare hic captivos duos,
illi qui astant, hi stant ambo, non sedent ;
hoc vos mihi testes estis, me verum loqui.
senex qui hic habitat Hegio est huius pater.
sed is quo pacto serviat suo sibi patri, 5
id ego hic apud vos proloquar, si operam datis.
seni huic fuerunt filii gnati duo ;
alterum quadrimum puerum servos surpuit
eumque hinc profugiens vendidit in Alide
patri │ huiiusce. iam hoc tenetis? optumumst. 10
negat hercle illic ultumus. accedito.
si non ubi sedeas locus est, est ubi ambules,
quando histrionem cogis mendicarier.
ego me tua causa, ne erres, non rupturu' sum.
vos qui potestis ope vostra censerier 15
accipite relicuom; alieno uti nil moror.
fugitivos ille, ut dixeram ante, huiius patri
domo quem profugiens dominum apstulerat vendidit.
is postquam hunc emit, dedit eum huic gnato suo
peculiarem, quia quasi una aetas erat. 20
hic nunc domi servit suo patri, nec scit pater ;
enim vero di nos quasi pilas homines habent.
rationem habetis, quo modo unum amiserit.
postquam belligerant Aetoli cum │ Aleis,
ut fit in bello, capitur alter filius. 25
medicus Menarchus emit ibidem in Alide.
coepit captivos commercari hic Alios,
si quem reperire posset qui mutet suom,
illum captivom : hunc suom esse nescit qui domist.
et quoniam heri indaudivit de summo loco 30
summoque genere captum esse equitem │ Aleum,
nil pretio parsit, filio dum parceret :
reconciliare ut facilius posset domum,
emit hosc' de praeda ambos de quaestoribus.
hisce autem inter sese hunc confinxerunt dolum, 35
quo pacto hic servos suom erum hinc amittat domum.
itaque inter se commutant vestem et nomina ;
illic vocatur Philocrates, hic Tyndarus :
huius illic, hic illius hodie fert imaginem.
et hic hodie expediet hanc docte fallaciam, 40
et suom erum faciet libertatis conpotem,
eodemque pacto fratrem servabit suom
reducemque faciet liberum in patriam ad patrem
inprudens : itidem ut saepe iam in multis locis
plus insciens quis fecit quam prudens boni. 45
sed inscientes sua sibi fallacia
ita conpararunt et confinxerunt dolum
itaque hi commenti de sua sententia
ut in servitute hic ad suom maneat patrem :
ita nunc ignorans suo sibi servit patri ; 50
homunculi quanti sunt, quom recogito!
haec res agetur nobis, vobis fabula.
sed etiam est aucis vos quod monitos voluerim.
profecto expediet fabulae huic operam dare :
non pertractate facta est neque item ut ceterae : 55
neque spurcidici insunt vorsus inmemorabileis ;
hic neque periurus leno est nec meretrix mala
neque miles gloriosus ; ne vereamini
quia bellum Aetolis esse dixi cum Aleis :
foris illic extra scaenam fient proelia. 60
nam hoc paene iniquomst, comico choragio
conari desubito agere nos tragoediam.
proin si quis pugnam exspectat, litis contrahat :
valentiorem nactus adversarium
si erit, ego faciam ut pugnam inspectet non bonam, 65
adeo ut spectare postea omnis oderit.
abeo. valete, iudices iustissimi
domi, duellique duellatores optumi.
Captust in pugna Hegionis filius ;
Alium quadrimum fugiens servus vendidit.
Pater captivos commercatur Aleos,
Tantum studens, ut natum <captum> recuperet;
Et inibi emit olim amissum filium. 5
Is suo cum domino veste vorsa ac nomine,
Ut amittatur fecit : ipsus plectitur.
Et is reduxit captum, et fugitivum simul,
Indicio cuius alium agnoscit filium.
PERSONAE
ERGASILUS PARASITUS
HEGIO SENEX
LORARIUS
PHILOCRATES ADULESCENS CAPTIVUS
TYNDARUS SERVUS CAPTIVUS
ARISTOPHONTES ADULESCENS
PUER
PHILOPOLEMUS ADULESCENS
STALAGMUS SERVUS
Scaena in Aetolia
PROLOGUS
Hos quos videtis stare hic captivos duos,
illi qui astant, hi stant ambo, non sedent ;
hoc vos mihi testes estis, me verum loqui.
senex qui hic habitat Hegio est huius pater.
sed is quo pacto serviat suo sibi patri, 5
id ego hic apud vos proloquar, si operam datis.
seni huic fuerunt filii gnati duo ;
alterum quadrimum puerum servos surpuit
eumque hinc profugiens vendidit in Alide
patri │ huiiusce. iam hoc tenetis? optumumst. 10
negat hercle illic ultumus. accedito.
si non ubi sedeas locus est, est ubi ambules,
quando histrionem cogis mendicarier.
ego me tua causa, ne erres, non rupturu' sum.
vos qui potestis ope vostra censerier 15
accipite relicuom; alieno uti nil moror.
fugitivos ille, ut dixeram ante, huiius patri
domo quem profugiens dominum apstulerat vendidit.
is postquam hunc emit, dedit eum huic gnato suo
peculiarem, quia quasi una aetas erat. 20
hic nunc domi servit suo patri, nec scit pater ;
enim vero di nos quasi pilas homines habent.
rationem habetis, quo modo unum amiserit.
postquam belligerant Aetoli cum │ Aleis,
ut fit in bello, capitur alter filius. 25
medicus Menarchus emit ibidem in Alide.
coepit captivos commercari hic Alios,
si quem reperire posset qui mutet suom,
illum captivom : hunc suom esse nescit qui domist.
et quoniam heri indaudivit de summo loco 30
summoque genere captum esse equitem │ Aleum,
nil pretio parsit, filio dum parceret :
reconciliare ut facilius posset domum,
emit hosc' de praeda ambos de quaestoribus.
hisce autem inter sese hunc confinxerunt dolum, 35
quo pacto hic servos suom erum hinc amittat domum.
itaque inter se commutant vestem et nomina ;
illic vocatur Philocrates, hic Tyndarus :
huius illic, hic illius hodie fert imaginem.
et hic hodie expediet hanc docte fallaciam, 40
et suom erum faciet libertatis conpotem,
eodemque pacto fratrem servabit suom
reducemque faciet liberum in patriam ad patrem
inprudens : itidem ut saepe iam in multis locis
plus insciens quis fecit quam prudens boni. 45
sed inscientes sua sibi fallacia
ita conpararunt et confinxerunt dolum
itaque hi commenti de sua sententia
ut in servitute hic ad suom maneat patrem :
ita nunc ignorans suo sibi servit patri ; 50
homunculi quanti sunt, quom recogito!
haec res agetur nobis, vobis fabula.
sed etiam est aucis vos quod monitos voluerim.
profecto expediet fabulae huic operam dare :
non pertractate facta est neque item ut ceterae : 55
neque spurcidici insunt vorsus inmemorabileis ;
hic neque periurus leno est nec meretrix mala
neque miles gloriosus ; ne vereamini
quia bellum Aetolis esse dixi cum Aleis :
foris illic extra scaenam fient proelia. 60
nam hoc paene iniquomst, comico choragio
conari desubito agere nos tragoediam.
proin si quis pugnam exspectat, litis contrahat :
valentiorem nactus adversarium
si erit, ego faciam ut pugnam inspectet non bonam, 65
adeo ut spectare postea omnis oderit.
abeo. valete, iudices iustissimi
domi, duellique duellatores optumi.